Verslag van excursie naar Anna’s Tuin en Ruigte

Excursie naar Anna’s Tuin en Ruigte op dinsdag 5 oktober 2021

We hebben er reikhalzend naar uitgekeken tijdens de lockdowns in 2020 en 2021: een excursie. Ondanks de plensbuien hebben negen onverschrokken vrijwilligers van Voedseltuin IJplein genoten van het bezoek aan de tuin Anna’s Tuin en Ruigte op het Science Park van de Universiteit van Amsterdam in de Watergraafsmeer.

Fleur Jager de coördinator van de tuin was onze gids. Anna’s Tuin en Ruigte is door vrijwilligers aangelegd in 2016 en 2017 op een stuk grond van de voormalige boerderij Anna’s Hoeve, vandaar de naam Anna’s Tuin. De tuin is ruim 1 hectare groot. De toevoeging “ruigte” verwijst naar het streven om de tuin een natuurlijk uiterlijk te geven. Het grootste deel van de tuin bestaat uit wilgenbosjes, ruige begroeiing, en een voedselbos. In het centrale deel liggen ook moestuinen en een kookhoek met overdekte zitruimte. Bouwwerken worden zoveel mogelijk uitgevoerd met milieuvriendelijke materialen uit de tuin zoals wilgentenen en sloophout. De tuin draait op vrijwilligers, waaronder veel studenten, die zich inzetten voor het verhogen van de biodiversiteit, educatie, onderzoek en gezellig samenzijn. Naast Anna’s Tuin & Ruigte bevindt zich de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI) en het Amsterdam University College. De tuin biedt wetenschappers en studenten van de UvA en AUC ruimte voor onderzoek en onderwijs.

Het terrein is altijd open voor bezoekers. Het is een wandelgebied en een natuurlijke ontmoetingsplek waar groenliefhebbers kennis maken met poldernatuur, duurzame (stads)landbouw en permacultuur. De moestuin is (uiteraard) biologisch, er worden geen bestrijdingsmiddelen of kunstmest gebruikt. Het kweken van groentes volgens de principes van permacultuur houdt onder andere in dat verschillende gewassen door elkaar worden geteeld. Dit helpt bij de bestrijding van plagen en ziektes. De tuin geeft invulling aan het idee van circulariteit van voedingsstoffen door het inzamelen en composteren van overgebleven voedsel van vrijwilligers en omwonenden. Er wordt gewerkt met z.g. warme compost welke via broei zorgt voor een snelle vertering (enkele maanden). Minpuntje: ratten en muizen voelen zich vanwege de aanwezigheid van voedselresten goed thuis in en rond de compostbakken. Die beesten ontbraken gelukkig in het voedselbos-in-aanplant. De tuin herbergt vele zeldzame beestjes zoals ijsvogels, een egel, een vos, koninginnenpages (vlinder) en steenhommels.

Na afloop van de rondleiding door deze natte polderjungle was er gelegenheid om bij te praten en op te warmen in het aanpalende café Polder te midden van studenten en docenten van de UvA. De belangrijkste leerpunten van dit bezoek:

• Het verbouwen van voedsel en het stimuleren van biodiversiteit kunnen heel goed samengaan.
• Permacultuur, “het meewerken met de genade van de natuur”, is een manier van voedselproductie die veel minder negatieve effecten heeft op de kwaliteit van bodem, water en biodiversiteit dan de gangbare methoden van landbouw, bijvoorbeeld: minder uitspoeling van voedingsstoffen, minder verspilling van water, minder allesverwoestende plagen en ziekten.
• Composteren is een vak apart dat met vallen en opstaan moet worden geleerd. De techniek kan heel goed worden overgedragen van de ene tuin naar de andere. Bij die overdracht kan het Solidariteitsnetwerk voor Buurttuinen in Amsterdam een rol spelen.

Arnold van der Valk